امروزه جهان درگیر معضلی به نام چاقی است. اضافه وزن و چاقی مفرط که نتیجه استفاده بیش از فست فودها، ژنتیک، ناراحتی های روحی و رواحی و غیره بوده، دامنگیر خیلی از مردم جهان شده است. امروز چاقی یک بیماری خطرناک به حساب می آید. اگر دچار چاقی مفرط هستید باید زودتر به فکر چاره ای برای حل این مشکل باشید. چاقی درآینده موجب بروز بیماری های قلبی و تنفسی زیادی خواهد شد. پس این موضوع را جدی بگیرید و همین امروز به فکر رفع این بیماری همه گیر باشید.
حتما درباره جراحی های لاغری شنیده اید یا شاید در اطرافتان کسانی بوده اند که از این طریق اضافه وزنشان از بین رفته است. ما در این مقاله سعی می کنیم شما را با یکی از بهترین و مرسوم ترین روش های جراحی لاغری یعنی جراحی بای پس معده آشنا کنیم. حتما سوالات زیادی در این مورد دارید. صبور باشید و تا پایان این مقاله همراه ما را همراهی کنید. به همه سوالاتتان پاسخ خواهیم داد.
بای پس معده چه نوع جراحی است؟
عمل بای پس معده یکی از انواع جراحی های لاغری است که هم به صورت باز و هم از طریق روش لاپاراسکوپی انجام می شود. امروزه جراحی بای پس از طریق لاپاراسکوپی به دلیل عوارض کمتر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.
نخستین بار این جراحی در دهه نود و در ایالات متحده آمریکا انجام شد. و طی این سال ها به صورت چشمگیری رشد و پیشرفت کرد. قدمت انجام این عمل بیشتر از ۵۰ سال است و با گذراندن تمام آزمون و خطاهای خود امروزه به یکی از محبوب ترین و امن ترین عمل جراحی در حوزه لاغری تبدیل شده است. این عمل در همه کشورها و همچین در ایران هزاران بار به طور سالیانه انجام می شود. جراحی بای پس معده در سال ۲۰۱۵ عنوان برترین عمل جراحی لاغری را به خود اختصاص داد.
بای پس معده چه طور باعث کاهش وزن می شود؟
اگر قصد انجام عمل بای پس معده را دارید و می خواهید بدانید سوالی که برای بسیاری از مراجعین و کاربران به وجود می آید این است که در این عمل دقیقا چه اتفاقی برای معده رخ می دهد؟ و عمل بای پس معده از چه طریق باعث کاهش وزن می شود؟ در ادامه پاسخ این سوالات داده می شود.
شما برای انجام عمل جراحی بای پس معده باید در بیمارستان بستری شوید. پس از انجام آزمایش ها و مشاوره های لازم به اتاق عمل منتقل خواهید شد و پس از بیهوشی کامل عمل جراحی انجام می شود.
در این عمل جراح با استفاده از ابزاری معده شما را به دو بخش بزرگتر و کوچکتر تقسیم کرده، سپس قسمت بزرگ معده به همراه بخش ابتدایی روده را از باقی دستگاه گوارش جدا می کند. دلیل این کار این است که در این بخش آنزیم های گوارشی ترشح می شود که موثر بر هضم غذا هستند. با جدا شدن این قسمت از معده مواد غذایی، دیگر از این ناحیه عبور نمی کنند. بنابراین عمل هضم هم انجام نمی شود. اگر مواد غذایی کمتری در معده بماند و هضم کمتری هم صورت گیرد، در نتیجه جذب کمتری هم اتفاق می افتد. بخش بالای معده که کوچکتر است و «کیسه معده» نامیده می شود، همان بخشی است که از این به بعد مواد غذایی وارد آنجا خواهد شد. این بخش کوچک مقدار بسیار کمی از مواد غذایی یعنی چیزی در حدود ۲۸ گرم را در خود جای می دهد.
مرحله بعدی، عمل بای پس کردن است. در این مرحله جراح، روده کوچک را کوتاه می کند. روده کوچک طولی در حدود ۲۸۰ سانتی متر دارد که با بریده شدن، طول آن به ۱۲۰ سانتی متر کاهش یابد. قسمت بریده شده هم مانند بخش بزرگ معده که اکنون بی استفاده است، از بدن خارج نمی شود. روده کوتاه شده به معده کوچک تر وصل می شود و از این پس اعمال هضم و جذب در این بخش ها انجام می شوند. با توصیفی که از این عمل جراحی صورت گرفت، علت نام گذاری آن به “بای پس معده” مشخص گردید. در زبان انگلیسی اصلاح بای پس (bypass) به معنی دور زدن و میانبر زدن به کار برده می شود. از آن جایی که در این عمل جراحی غذا، معده بزرگ را دور زده و مستقیم به روده کوچک منتقل می شود، این عمل جراحی بای پس معده نامگذاری شده است.
پس به طور کلی می توان گفت عمل بای پس معده از طریق کاهش حجم معده و روده، کم شدن میزان غذای دریافتی به معده و در نتیجه هضم و جذب کمتر، باعث کاهش وزن خواهد شد.
بهترین جراح بای پس معده
کسی که مسئولیت جراحی بای پس معده را بر عهده دارد باید متخصص و جراح دستگاه گوارش باشد و بتواند بیماری های دستگاه گوارش را به خوبی تشخیص داده و درمان کند. در پیدا کردن یک جراح قابل و مسلط حتما از چند نفر که قبلا این جراحی را انجام داده اند کمک بگیرید. اگر برای معاینه و مشاوره بای پس نزد یک جراح می روید در صحبت با او به چند نکته توجه کنید. اول اینکه باید هر سوال و نگرانی که درباره این عمل دارید از جراح بپرسید و اهداف خود را از این جراحی بیان کنید. جراح باید با صبر و حوصله به تمام سوالات شما پاسخ بدهد و تمام نکات پیرامون این عمل را برای تان روشن کند. همچنین نسبت به مزایا و معایب و خطرات احتمالی جراحی بی پرده با شما صحبت کند.
یک جراح بای پس خوب کسی است که تمام شرایط و ویژگی های شما را برای انجام این عمل در نظر گرفته، با انجام آزمایش های لازم تشخیص درستی از نوع جراحی بدهد. با توضیح روند جراحی اعتماد شما را جلب کرده و نگرانی های تان را از این بابت درک کند. حتما درباره پزشک جراح خود تحقیق و پرس و جو کنید. بهترین جراح بای پس کسی است که پیش از این بارها این عمل را با موفقیت انجام داده باشد و بیمارانش پس از بهبودی دچار عوارض و مشکلاتی ناشی از اشتباهات پزشکی نشده باشند. جراح خوب با جدیدترین مقالات پزشکی درباره جراحی دستگاه گوارش و به خصوص عمل بای پس معده آشناست. تسلط و رفتار حرفه ای او باعث می شود کادر درمانی شامل پرستاران و متخصصین اتاق عمل نیز به او اعتماد کامل داشته باشند. اگر جراحی با این ویژگی ها پیدا کردید بدانید که او بهترین جراح بای پس است و برای سپردن خود به تیغ جراحی اش درنگ نکنید.
بای پس معده برای چه کسانی مناسب است؟
این جراحی برای کسانی که چاقی مفرط همراه با بیماری های ناشی از آن را دارند (که معمولا این افراد داری BMI بیشتر از ۳۰ هستند) بهترین گزینه است. اغلب این افراد از یک یا چند بیماری نظیر دیابت، کبد چرب، مشکلات ریوی و قلبی و عروقی رنج می برند. عمل بای پس معده به طور موفقت آمیزی بر روی این بیماران انجام می شود و نتایج بسیار خوبی در پی دارد. همچنین بای پس معده بر روی افراد دارای اضافه وزنی که فاقد عوارض چاقی هستند ( BMI آنها بیشتر از ۳۴ است) هم انجام شده و نتایج بسیار خوبی هم از آن گزارش شده است.
بای پس معده چه مزایایی دارد؟
همانطور که گفته شد در حوزه عمل های جراحی لاغری به غیر از بای پس معده چندین روش دیگر هم وجود دارد. چیزی که بای پس معده را از دیگر روش ها متمایز می کند و به عنوان یکی از مهمترین مزایای بای پس معده از آن نام برد، بیشترین میزان کاهش وزن نسبت به سایر روش ها است. موفقیت این عمل در زمینه کاهش وزن به طور چشمگیری بالاست. از دیگر مزایای این روش می توان به مدت زمان انجام آن و همینطور بهبود آن در کوتاه مدت اشاره کرد. این بدان معنی است که فردی که اضافه وزن دارد، پس از انجام این عمل جراحی و بعد از گذشت سه روز از بیمارستان مرخص شده و پس از مدت زمان نسبتا کوتاهی می تواند به کار و زندگی معمول خود باز گردد.
از فواید مهم دیگر در عمل بای پس معده کمترین میزان بازگشت چاقی نسبت به دیگر روش ها است. البته این نکته را باید در نظر گرفت که رفتار بیمار پس از جراحی در بازگشت چاقی بسیار موثر است. رعایت رژیم غذایی و انجام ورزش دو موضوع بسیار مهم در تناسب اندام پس از جراحی است
در افرادی که به اصلاح ریزه خوار هستند، بی اشتهایی ناشی از جراحی کمک بزرگی در جلوگیری از خوردن مواد غذایی و شیرینی و میان وعده های مضر می کند.
این عمل بر خلاف بعضی روش های دیگر جراحی، برگشت پذیر است. بر درمان عوارض ناشی از چاقی مانند بیماری های چربی خون و دیابت نوع ۲ بسیار موثر است. باید گفت در بیماران دیابتی عمل بای پس معده در حدود ۹۳% بهبود ایجاد کرده و مشکلات ناشی از این بیماری را به میزان بسیار خوبی کاهش می دهد. همچنین افراد چاقی که دچار ریفلاکس معده به مری و دیلاتاسیون مری هستند، تکنیک بای پس معده بسیار پیشنهاد می شود.
کارهایی که قبل و بعد از جراحی بای پس معده باید انجام داد
قبل از رفتن به بیمارستان در یک کیف کوچک وسایل شخصی مانند مسواک و صابون تان را قرار دهید. حتما با خود یک لباس گشاد برای بعد از جراحی و هنگام ترخیص از بیمارستان همراه داشته باشید. چند ساعت یا یک روز قبل از بستری شدن حتما حمام کنید. برای جراحی لازم است خانم ها مواد آرایشی روی ناخن و پوست خود را پاک کنند. اگر از لنز استفاده می کنید، حتما آن را در خانه بگذارید.
مدت زمان عمل جراحی به ابعاد شکم فرد بستگی دارد. پس از انتقال از اتاق عمل، شخص جراحی شده مدتی را در ریکاوری می گذراند و در این مدت تحت نظر پرستاران خواهد بود. تمام تغییرات به طور منظم و دقیق چک خواهد شد و جای نگرای وجود ندارد. پس از گذراندن دوره بیهوشی و ثابت شدن تمام علائم حیاتی، فرد به بخش منتقل شده و تا سه روز بستری خواهد بود. در این مدت پزشک جراح هر روز برای معاینه آمده و تمام فاکتورهای مورد نظر را بررسی خواهد کرد.
دوره نقاهت پس از بای پس معده
پس از جراحی بای پس معده داروهایی که توسط جراح تجویز می شوند باید طبق دستور مصرف شوند. استفاده از هر دارویی خارج از دستور پزشک می تواند به شدت خطرناک باشد. داروهایی که برای روزهای ابتدایی تجویز می شوند به شکل تزریقی، سرم و یا شربت هستند. در هفته های بعد پزشک قرص یا کپسول هایی را تجویز می کند که می توانند وارد معده جدید شوند.
بهبودی بیمار پس از عمل جراحی به چند عامل بستگی دارد. یکی از این عوامل میزان برشی است که طی جراحی بر بدن او ایجاد شده است. امروزه به دلیل آنکه این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام می شود و برای انجام کار به برش های بسیار کوچکی نیاز است، بهبودی زخم های بیرونی سریع تر اتفاق خواهد افتاد. پس از عمل و همین طور در چند روز آینده جراح از بیمار می خواهد که کمی راه برود. این کار باید طی دوران نقاهت و در خانه به مدت بیشتری انجام شود. راه رفتن به کمتر شدن یبوست ناشی از این عمل کمک می کند.
برای جلوگیری از ایجاد عارضه کم آبی، فرد باید به میزان کافی آب بنوشد. لازم به ذکر است که فقط نوشیدن آب کافیست و از خوردن آب میوه های شیرین و نوشابه اکیدا خودداری شود. همچنین نوشیدن آب باید به آرامی و جرعه جرعه صورت گیرد. با این کار هوای اضافی وارد معده نمی شود. پس از عمل بای پس احتمال جمع شدن آب در ریه وجود دارد. بهتر است با سرفه کردن به خارج شدن مایعات از ریه کمک کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که سرفه کردن باید به آرامی صورت گیرد تا برای محل جراحی شده مشکلی پیش نیاید.
در هفته های ابتدایی پس از عمل فرد باید استراحت کامل نماید و تا جای ممکن فعالیت فیزیکی مانند ورزش و پیاده روی های طولانی، کارهای روزانه منزل و بلند کردن اجسام سنگین از زمین را نداشته باشد. استراحت کامل و کافی به بهبود سریع بیمار کمک زیادی خواهد کرد.
بهتر است پانسمان زخم ها مرتب تعویض شوند. پس از ترخیص تا اولین معاینه پزشک، محل جراحی خشک نگه داشته شود و اگر متوجه عفونت یا بوی بد از محل زخم ها شدید، سریعا به پزشک خود مراجعه کنید. به طور معمول یک هفته پس از بای پس معده اولین جلسه ویزیت پزشک انجام می شود. اگر همه چیز طبق روال پیش رفته باشد، جلسه بعدی یک ماه بعد خواهد بود و در ماه سوم هم جلسه سوم ویزیت برگزار خواهد شد.
پس از آن هر ۳ ماه یک بار مراجعه به پزشک کافی است. چکاپ های سالیانه که شامل آزمایش های خاصی است، اهمیت زیادی دارند. به این ترتیب جراح با توجه به معاینات و آزمایش ها شرایط بیمار را تحت کنترل خواهد داشت. اگر در این آزمایش ها مشخص شود که فرد دچار مشکل یا کمبود غذایی شده باشد، داروهای مشخصی توسط جراح برای رفع آن مشکل تجویز خواهد شد. در کل به سلامت گذراندن دوره نقاهت به رعایت دستورات پزشک، مصرف منظم داروها و همینطور رفتار فرد بستگی زیادی دارد.
رژیم غذایی عمل بای پس معده
رعایت رژیم غذایی و تعهد فرد به انجام دستورالعمل تغذیه ای که توسط پزشک یا متخصص تغذیه تجویز شده است، نقش مهمی در موفقیت این عمل جراحی دارد. این رژیم تغذیه ای هم به تغییر عادات غذایی فرد کمک می کند و هم در بهبود و التیام زخم ها موثر است. این عمل جراحی چون بر روی معده صورت می گیرد، پس نوع و مقدار مواد غذایی ورودی به آن بسیار مهم است. البته پس از عمل به دلیل بی اشتهایی ناشی از جراحی، به طور طبیعی علاقه و رغبتی به خوردن یا نوشیدن چیزی ندارید. اما در روزهای بعدی که این بی اشتهایی کمتر شد و شما شروع به خوردن مواد غذایی کردید، باید در انتخاب چیزی که می خورید یا می نوشید بسیار دقت کنید. این دقت و مراقبت به این دلیل است که آسیب کمتری توسط مواد غذایی به معده وارد شود و عوارض ناشی از جراحی تا حد ممکن کاهش پیدا کند. همچنین کاهش وزن بهتر صورت گیرد و وزن گیری مجدد اتفاق نیوفتد.
گفته می شود که فرد در روزهای اول فقط مجاز به نوشیدن آب و مایعات شفاف است. طی روزهای آتی و در طول هفته اول تنها باید مواد آبکی شامل آبمیوه های طبیعی بدون قند و چای و شیر کم چرب مصرف کند. در مرحله دوم و بعد از گذشت یک هفته باید تنها سوپ های آبکی و پوره ای میل شود. نکته مهم این است که در این دوره باید روزانه ۶ وعده غذایی مصرف و در هر وعده تنها چند قاشق پوره یا سوپ خورده شود. خوردن غذا باید به آرامی صورت گیرد به طوری که هر وعده غذایی ۲۰ دقیقه به طول بیانجامد.
در مرحله سوم غذاهای کاملا پخته و نرم مانند ماهی، مرغ و تخم مرغ، سبزیجات پخته و برنج مصرف شود. در واقع غذاهایی که راحت جویده می شوند برای این مرحله مناسب هستند. موردی که همچنان باید رعایت شود حجم غذاست. همچنان حجم غذای مصرفی باید کم باشد.
در مرحله چهارم که حدود ۱ ماه پس از جراحی است کم کم شروع به خوردن غذاهای جامد می شود. در این مرحله روزی سه وعده و هر بار نصف بشقاب غذا میل شود.
هزینه بای پس معده
بعد از خواندن تمام نکات و ریزه کارهایی که درباره عمل بای پس معده ارایه گردید، حتما برایتان این سوال ایجاد شده که هزینه این جراحی چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟
اگر میزان اضافه وزن شما آنقدر زیاد باشد که موجب بروز مشکلات و بیماری در شما شود، بای پس معده با هدف درمان انجام می شود. در این صورت بسته به نوع بیمه و بیمارستانی که در آن عمل می شوید، می توانید از خدمات بیمه ای استفاده کنید. اما اگر تنها به منظور زیبایی تحت عمل جراحی قرار می گیرید، بخش زیادی از هزینه های جراحی با خودتان خواهد بود و از بیمه در تامین هزینه های جانبی نظیر دارو می توانید استفاده کنید.
به طور کلی هزینه بای پس معده به دستمزد متخصص جراح لاغری، محل جراحی (خصوصی یا دولتی بودن بیمارستان) و در نهایت پوشش بیمه ای که شرکت بیمه ارائه می دهد بستگی دارد.