استفاده از مکمل زینک در درمان بی اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa)
زینک
روی (زینک) یکی از عناصر ضروری برای عملکرد متالوآنزیم‌های بدن به شمار می‌رود و نقش مهمی در تنظیم فرآیند رونویسی ژن‌ها دارد. جذب این عنصر عمدتاً در روده کوچک انجام می‌شود و در اندام‌هایی مانند کبد، پروستات، پانکراس و سیستم عصبی مرکزی به میزان زیادی ذخیره می‌گردد. دفع روی عمدتاً از طریق مدفوع صورت می‌گیرد، اما مقدار کمی از آن نیز از طریق ادرار و تعریق از بدن خارج می‌شود. جدول ۱ منابع غذایی با بیشترین میزان زیست‌دسترسی روی را نشان می‌دهد
جدول 2 مقدار توصیه شده روزانه (RDA) و حداکثر دوز زینک را نشان می دهد
کمبود روی می‌تواند منجر به اختلال در رشد کودکان، کاهش حس چشایی (هیپوژوزی)، تضعیف عملکرد سیستم ایمنی و در موارد شدید، شب‌کوری شود. همچنین این کمبود ممکن است باعث بروز هیپوگنادیسم، کوتولگی (دُوارفیسم) و کاهش حس بویایی با منشأ عصبی گردد
بی اشتهایی عصبی
بی‌اشتهایی عصبی (AN) با کاهش وزن قابل توجه، پیروی آگاهانه از رژیم‌های غذایی بسیار محدود، تلاش‌های کنترل‌نشده برای کاهش وزن، اختلال در ادراک تصویر بدن، و بی‌نظمی یا قطع چرخه قاعدگی مشخص می‌شود. این نوع از اختلالات تغذیه‌ای، به‌ویژه در میان دختران نوجوان و جوان شیوع بالایی دارد و می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی از نظر تغذیه‌ای، روانی و اجتماعی شود. همچنین این بیماری با افزایش خطر بروز عوارض جسمی و روانی و حتی مرگ‌ومیر همراه است
- آیا بین میزان زینک موجود در خون و بی اشتهایی عصبی ارتباطی وجود دارد؟
یافته‌های مطالعات بالینی در بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی (AN) نشان‌دهنده‌ی ارتباط قابل توجهی میان این بیماری و کاهش سطح روی (زینک) در سرم خون، همراه با کاهش دفع آن از طریق ادرار است؛ موضوعی که نشان‌دهنده‌ی کمبود این ریزمغذی در افراد مبتلا می‌باشد
- آیا میزان کمبود زینک سرمی بر تصویر بالینی بیماری بی اشتهایی عصبی تأثیر می گذارد؟
شدت کمبود روی (زینک) در بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی (AN) معمولاً با کاهش وزن شدیدتر، طولانی‌تر شدن مدت ابتلا به بیماری، و همچنین افزایش سطح افسردگی و اضطراب همراه است. علاوه بر این، علائم ناشی از AN با علائم کمبود زینک هم‌پوشانی دارند؛ از جمله کاهش وزن، تغییر در اشتها و اختلال در عملکرد جنسی
- زینک چگونه می تواند بر وضعیت تغذیه بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی تأثیر بگذارد؟
روی (زینک) نقش مهمی در فرآیندهای مربوط به حس بویایی و چشایی ایفا میکند و نواحی‌ای از سیستم عصبی مرکزی و گیرنده‌های حسی که مسئول درک و تفسیر لذت خوردن غذا هستند، دارای مقادیر زیادی از این عنصر می‌باشند. کاهش دریافت غذایی و در نتیجه سوءتغذیه، که از ویژگی‌های اصلی بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی (AN) است، به‌همراه رژیم‌های غذایی کم‌زینک و دوره‌های پاک‌سازی مکرر که جذب روی را مختل می‌کنند، از دلایل اصلی بروز کمبود این ریزمغذی در این افراد به‌شمار می‌روند
در نتیجه، کمبود اکتسابی روی (زینک) می‌تواند به تداوم و مزمن شدن الگوهای غیرطبیعی خوردن منجر شود و در حفظ اختلال اصلی نقش داشته باشد. این وضعیت باعث ایجاد یک چرخه معیوب میان کمبود مواد مغذی و کاهش لذت از غذا خوردن می‌شود؛ چرخه‌ای که با کاهش عملکرد حس بویایی و چشایی در ارتباط است
- آیا مصرف مکمل زینک در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی توصیه می شود؟
مکمل خوراکی زینک به‌عنوان یک گزینه‌ی درمانی کمکی در کنار رژیم غذایی و مداخلات روان‌شناختی رایج، بر پایه‌ی فرضیه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت که بر هم‌پوشانی علائم و نشانه‌های بی‌اشتهایی عصبی (AN) با کمبود زینک، و نیز وجود شواهد بیوشیمیایی مؤید این کمبود در بیماران مبتلا استوار بود
یک مطالعه کنترل‌شده نشان داد که استفاده از مکمل زینک به‌عنوان درمان کمکی منجر به دو برابر شدن شاخص توده بدنی (BMI) و بهبود عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز، از جمله گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)، در گروه دریافت‌کننده این مکمل گردید
- تاثیر مکمل زینک بر وضعیت تغذیه بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟
مهم‌ترین و متداول ترین یافته در مکمل‌های خوراکی با زینک، افزایش وزن و افزایش شاخص توده عضلانی (MMI) بود. افزایش وزن به دلیل بهبود اشتها، طعم و مزه و افزایش مصرف غذا و همچنین بهبود عملکرد برون ریز پانکراس و جذب روده ای بود.
- تاثیر مکمل زینک بر روی سیستم عصبی بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟
مکمل زینک علائم بیوشیمیایی کمبود آن مانند غلظت کم زینک در سرم و ادرار را کاهش می دهد و سطح آنها را افزایش می دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که مکمل زینک ناهنجاری های مربوط به انتقال دهنده های عصبی مانند متابولیسم GABA و تغییرات در آمیگدال را اصلاح می کند. هر دو معمولاً در بیماران AN ، تغییر میکند و به فیزیوپاتولوژی بیماری مربوط می شوند. این اصلاح در نهایت مزایای بالینی را برای این بیماران به همراه دارد.
مشاهده شد که مکمل زینک همچنین به بهبود افسردگی و حالات اضطرابی کمک می کند، که اغلب در بیماران مبتلا به AN افزایش می یابد.
- آیا مصرف مکمل زینک در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی منع مصرف دارد؟
مکمل خوراکی زینک هیچگونه عوارض جانبی قابل توجهی نشان نداد و در دوزهای توصیه شده سمیت کمی دارد.
- دوز توصیه شده برای مکمل خوراکی زینک چقدر است؟
تعیین دوز برای مکمل خوراکی زینک کاملاً ناهمگن و بحث برانگیز است. در میان تشخیص های مختلف، موارد زیر برای مکمل های خوراکی تعیین شده است:
• 14 میلی گرم زینک عنصری یا
• 15 میلی گرم زینک عنصری یا
• 45 میلی گرم زینک عنصری، یا
• 50 میلی گرم زینک عنصری، یا
• 60 میلی گرم زینک عنصری، دو بار در روز.
عنصر زینک در 25 تا 50 میلی گرم، در سه دوز روزانه و تجویز خوراکی 14 میلی گرم زینک عنصری روزانه به مدت دو ماه در همه بیماران مبتلا به AN باید به عنوان روتین درنظر گرفته شود.
جدول 1 – میزان زینک در غذاها (100 میلی گرم)
| شیر نیمه چرب | 0.5 mg |
| تخم مرغ آبپز | 1.3 mg |
| نخود خشک پخته شده | 1.0 mg |
| لوبیا سفید پخته (پس از خیساندن در آب) | 1.0 mg |
| نخود پخته (پس از خیساندن در آب) | 1.0 mg |
| عدس پخته | 1.4 mg |
| سویا پخته | 1.4 mg |
| توفو | 1.0 mg |
| نخود لوپینی پخته شده | 1.5 mg |
| برنج پخته شده | 0.6 mg |
| برنج قهوه ای خام | 1.4 mg |
| آرد سبوس دار | 3.0 mg |
| اسپاگتی پخته | 0.3 mg |
| نان مخلوط | 0.8 mg |
| نان چاودار | 1.3 mg |
| بلغور جو دو سر | 4.5 mg |
| اسفناج خام | 0.9 mg |
| گل کلم پخته | 0.5 mg |
| بادام هندی برشته شده | 5.7 mg |
| آجیل کاج | 6.5 mg |
| گردو | 2.7 mg |
جدول 2 – مصرف زینک بر اساس محدوده سنی و جنسیت.
| جمعیت | محدوده سنی | RDA | UL |
| نوزادان | 1 تا3 سال | 3 | 7 |
| کودکان | 4 تا 8 سال | 5 | 12 |
| مردان | 9-13 سال | 8 | 23 |
| مردان | 14-18 سال | 11 | 34 |
| مردان | 19 تا بالای 70 سال | 11 | 40 |
| زنان | 9 تا 13 سال | 8 | 23 |
| زنان | 14 تا 18 سال | 9 | 34 |
| زنان | 19 تا بالای 70 سال | 8 | 40 |
RDU: میزان مجاز توصیه شده در رژیم غذایی
UL: میزان حداکثر مجاز قابل تحمل