استفاده از مکمل زینک در درمان بی اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa)

زینک

زیینک یکی از اجزای ضروری متالوآنزیم های موجود در بدن است و نقش مهمی در تنظیم رونویسی ژن ایفا می کند. در روده کوچک جذب می شود، در مقادیر زیاد در کبد، پروستات، لوزالمعده و سیستم عصبی مرکزی ذخیره می شود و بیشتر از طریق مدفوع دفع می شود، اما همچنین از طریق ادرار و عرق نیز دفع می شود. بهترین منابع روی قابل دسترس زیستی در جدول 1 توضیح داده شده است.

جدول 2 مقدار توصیه شده روزانه (RDA) و حداکثر دوز زینک را نشان می دهد

. کمبود زینک می تواند باعث توقف رشد در کودکان، هیپوژوزی، تغییرات ایمنی و شب کوری در اشکال شدیدتر آن شود، همچنین می تواند باعث هیپوگنادیسم، کوتولگی (دوارفیزم) و از دست دادن بویایی با منشا عصبی شود.

بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی عصبی (AN) با کاهش وزن شدید و استفاده عمدی از رژیم های غذایی بسیار محدود، به دنبال اقدامات کنترل نشده برای لاغری، تحریف شدید تصویر بدن، و تغییرات در چرخه قاعدگی مشخص می شود. این اختلالات خوردن، بیماری‌هایی هستند که به‌ویژه نوجوانان و جوانان دختر را تحت تأثیر قرار می‌دهند و منجر به آسیب‌های شدید تغذیه‌ای، روانی و اجتماعی و همچنین افزایش عوارض و مرگ و میر می‌شوند.

1. آیا بین میزان زینک موجود در خون و بی اشتهایی عصبی ارتباطی وجود دارد؟

مطالعات بالینی در بیماران مبتلا به AN ارتباط قوی بین این بیماری و سطوح پایین زینک سرمی و میزان کم دفع زینک از طریق ادرار را نشان داده است که نشان دهنده کمبود این ریزمغذی در این بیماران است.

• آیا میزان کمبود زینک سرمی بر تصویر بالینی بیماری بی اشتهایی عصبی تأثیر می گذارد؟

شدت کمبود زینک با کمبود وزن بیشتر و دوره های طولانی مدت بیماری و همچنین با سطوح بالاتر افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به AN همراه است. همچنین شباهتی بین علائم ناشی از AN و علائم ناشی از کمبود زینک وجود دارد، مانند کاهش وزن، تغییر در اشتها و اختلال عملکرد جنسی.

• زینک چگونه می تواند بر وضعیت تغذیه بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی تأثیر بگذارد؟

زینک در مکانیسم های درک بویایی و چشایی دخیل است و مناطقی در سیستم عصبی مرکزی و گیرنده های حسی که لذت غذا خوردن را درک و تفسیر می کنند، بسیار غنی از روی هستند. کاهش مصرف غذا و در نتیجه سوءتغذیه که مشخصه بیماران مبتلا به AN است، همچنین رژیم های غذایی با محتوای کم زینک و دوره های پاکسازی، که جذب زینک را مختل می کند، منجر به چنین کمبودی می شود.

بنابراین، کمبود اکتسابی روی ممکن است به مزمن شدن تغییرات در رفتار غذا خوردن منجر شود و اختلال اصلی را تداوم بخشد، که منجر به چرخه معیوب کمبود مواد مغذی و از دست دادن لذت از خوردن می شود که با از دست دادن حس بویایی و چشایی مرتبط است.

• آیا مصرف مکمل زینک در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی توصیه می شود؟

مکمل خوراکی زینک به عنوان یک عامل کمکی در کنار رژیم غذایی و درمان روانشناختی سنتی، فرضیه ای بود که برای درمان AN، بر اساس همزمانی علائم و نشانه های این اختلال و کمبود زینک، علاوه بر شواهد بیوشیمیایی این کمبود در بیماران بی اشتها، آزمایش شد.

یک مطالعه کنترل شده افزایش دو برابری BMI و بهبود انتقال دهنده های عصبی مغز از جمله گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را در گروه دریافت کننده مکمل زینک به عنوان درمان کمکی نشان داد.

• تاثیر مکمل زینک بر وضعیت تغذیه بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟

مهم‌ترین و متداول‌ ترین یافته در مکمل‌های خوراکی با زینک، افزایش وزن و افزایش شاخص توده عضلانی (MMI) بود. افزایش وزن به دلیل بهبود اشتها، طعم و مزه و افزایش مصرف غذا و همچنین بهبود عملکرد برون ریز پانکراس و جذب روده ای بود.

• تاثیر مکمل زینک بر روی سیستم عصبی بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟

مکمل زینک علائم بیوشیمیایی کمبود آن مانند غلظت کم زینک در سرم و ادرار را کاهش می دهد و سطح آنها را افزایش می دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که مکمل زینک ناهنجاری های مربوط به انتقال دهنده های عصبی مانند متابولیسم GABA و تغییرات در آمیگدال را اصلاح می کند. هر دو معمولاً در بیماران AN ، تغییر میکند و به فیزیوپاتولوژی بیماری مربوط می شوند. این اصلاح در نهایت مزایای بالینی را برای این بیماران به همراه دارد.

مشاهده شد که مکمل زینک همچنین به بهبود افسردگی و حالات اضطرابی کمک می کند، که اغلب در بیماران مبتلا به AN افزایش می یابد.

• آیا مصرف مکمل زینک در بیماران مبتلا به بی اشتهایی عصبی منع مصرف دارد؟

مکمل خوراکی زینک هیچگونه عوارض جانبی قابل توجهی نشان نداد و در دوزهای توصیه شده سمیت کمی دارد.

• دوز توصیه شده برای مکمل خوراکی زینک چقدر است؟

تعیین دوز برای مکمل خوراکی زینک کاملاً ناهمگن و بحث برانگیز است. در میان تشخیص های مختلف، موارد زیر برای مکمل های خوراکی تعیین شده است:

• 14 میلی گرم زینک عنصری یا

• 15 میلی گرم زینک عنصری یا

• 45 میلی گرم زینک عنصری، یا

• 50 میلی گرم زینک عنصری، یا

• 60 میلی گرم زینک عنصری، دو بار در روز.

عنصر زینک در 25 تا 50 میلی گرم، در سه دوز روزانه و تجویز خوراکی 14 میلی گرم زینک عنصری روزانه به مدت دو ماه در همه بیماران مبتلا به AN باید به عنوان روتین درنظر گرفته شود.

جدول 1 – میزان زینک در غذاها (100 میلی گرم)

جدول 2 – مصرف  زینک بر اساس محدوده سنی و جنسیت.

RDU: میزان مجاز توصیه شده در رژیم غذایی   

UL: میزان حداکثر مجاز قابل تحمل