آپنه خواب و جراحی چاقی

آپنه خواب و جراحی چاقی

آپنه انسدادی خواب (OSA) با توقف یا کاهش جریان هوای تنفسی به‌طور متناوب مشخص می‌شود که باعث کاهش هوادهی آلوئولار و نارسایی تنفسی می‌شود و منجر به ایجاد فشار خون ریوی می‌شود.

چاقی یکی از مهمترین عوامل ایجاد آپنه انسدادی خواب است. افرادی که چاق هستند، بافت ضخیم‌تری در اطراف گلو دارند که ممکن است آنها را مستعد آپنه نماید. زمانی‌که فرد دچار آپنه می‌گردد ماهیچه‌های دیافراگم و قفسه سینه برای بازکردن راه هوایی بسته فعالیت بیشتری دارد، درنتیجه ممکن است تغییرات زیادی نیز در فشار خون رخ دهد. تنفس معمولاً با نفس نفس زدن یا تکان بدن از سر گرفته می‌شود که این مسئله می‌تواند کیفیت خواب را کاهش داده و جریان اکسیژن به اندام‌های حیاتی را کاهش دهد.

آپنه خواب درمان نشده با افزایش خطر فشار خون بالا، بی‌نظمی در ضربان قلب، حملات قلبی و سکته همراه است. حدود 85 درصد از افرادی که دچار آپنه خواب هستند اضافه وزن دارند. معمولاً مردان حدود 25 درصد و نزدیک به 10 درصد از زنان با آپنه خواب مواجه‌اند. این بیماری می‌تواند افراد هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در افراد بالای 40 سال و افرادی که اضافه وزن دارند شایع است.

چارلز بی پزشک مرکز اختلالات خواب کلینیک کلیولند معتقد است که آپنه خواب یک اختلال جدی خواب است که در صورت عدم درمان با افزایش خطر حملات قلبی و سکته همراه است. فشار مثبت مداوم راه هوایی  (CPAP) یک درمان مؤثر برای آپنه خواب است، اما تمام بیماران نمی‌توانند از آن استفاده کنند. بیماران چاق که آپنه خواب دارند می‌توانند با  کاهش وزن توأم با جراحی چاقی آن را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند و حتی منجر به قطع استفاده از CPAP می‌گردد.

پس از تشخیص آپنه خواب با مطالعه خواب شبانه درمان باید آغاز شود. آپنه خواب برای جلوگیری از عوارض بلندمدت مانند فشار خون بالا، سکته مغزی، آریتمی، کاردیومیوپاتی (بزرگ شدن بافت عضلانی قلب)، نارسایی احتقانی قلب، دیابت و حملات قلبی نیاز به درمان دارد. علاوه بر این، درمان آن نیز ممکن است با بهبود تمرکز و افزایش سطح انرژی به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. در نتیجه، درمان آپنه خواب ممکن است به کاهش اختلالات شغلی، حوادث ناشی از کار و تصادفات وسایل نقلیه موتوری به شما کمک کند.

فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) درمان اولیه برای اغلب افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب است. به وسیله آن بیماران از ماسک (بالای بینی یا دهان) خود استفاده می‌کنند که به دمنده هوا متصل است و هوا را از طریق بینی یا دهان هدایت می‌کند.

CPAP  از بسته شدن راه هوایی جلوگیری می کند، اما آپنه خواب را درمان نمی‌کند و با قطع یا استفاده نادرست از آن دوره‌های آپنه بازمی‌گردند. انواع دیگر دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی برای افرادی که در تحمل CPAP مشکل دارند در دسترس هستند. یکی از معضلات درمان CPAP این است که تحمل آن برای بیماران دشوار است، به طوری‌که کمتر از 50 درصد از بیماران ماسک می‌زنند و به‌طور منظم از دستگاه استفاده می‌کنند. هنگامی‌که از آن به‌درستی استفاده شود بسیار مؤثر خواهد بود، اما اگر بیمار استفاده نکند ریسک بیماری‌های مرتبط با آپنه خواب درمان‌نشده مانند فشار خون بالا، بی‌نظمی در ضربان قلب، حملات قلبی و سکته همچنان بالا خواهد بود.

جراحی چاقی مؤثرثرترین درمان برای آپنه انسدادی خواب است که در 80 تا 85 درصد موارد منجر به بهبودی می‌شود. در برخی از بیماران مبتلا به آپنه خواب شدیدCPAP  کمک‌کننده است، اما منجر به درمان کامل آپنه خواب نمی‌شود. از راه‌های درمان قطعی این مشکل می‌توان به کاهش وزن ناشی از جراحی اشاره نمود. پس از عمل جراحی بیماران معمولاً متوجه بهبود قابل توجه علائم آپنه خواب خود می‌شوند.  خروپف کمتر (در صورت عدم استفاده از (CPAP و خواب آلودگی کمتر در طول روز در سه ماه اول. تا یک سال پس از جراحی حدود 80 تا 85 درصد از بیماران بهبود آپنه خواب خود را تجربه می‌کنند. بیماران چاق به نسبت افراد عادی بافت چربی بیشتری در مجاری هوایی فوقانی خود دارند. زمانی‌که می‌خوابند ماهیچه‌های بدن از جمله گلو شل می‌شوند و وزن اطراف بافت نرم بخشی از راه‌های هوایی فوقانی را  کامل یا تا حدی می‌بندد. پس از جراحی کاهش چربی اطراف اجازه می‌دهد تا راه تنفسی باز شود و این امر منجر به درمان  آپنه خواب خواهد شد.

برطرف شدن آپنه خواب با بهبود عبور مجاری هوایی فوقانی با کاهش وزن و کاهش بافت چربی راه هوایی فوقانی ارتباط مستقیم دارد. کاهش چربی احشایی منجر به بهبود گردش دیافراگمی و بهبود تهویه و اکسیژن رسانی بیشتر می‌شود. مشخص شده است که در بیماران مبتلا به آپنه خواب و چاقی سطوح سایتوکاین‌های پیش التهابی مانند اینترلوکین  (IL-6) و فاکتور آلفا نکروز تومور(TNF-α)  افزایش داشته است. جراحی‌های باریاتیک منجر به کاهش IL-6 و دیگر نشانگرهای التهابی سیستمیک می‌شود، در حالی‌که این امر منجر به افزایش سایتوکین‌های ضد التهابی مانند IL-8 می‌شود. سطح گیرنده محلول TNF-α 2 پس از جراحی چاقی کاهش می‌یابد که عامل پیش‌بینی‌کننده مستقلی از بهبود آپنه خواب است.

تأثیر مثبت جراحی چاقی در رابطه با آپنه حین خواب در 3-6 ماه پس از عمل مشهود است. برخی بیماران جراحی چاقی نیازمند مطالعه خواب هستند:

*بیمارانی که همسرانشان شاهد توقف تنفس شبانه آنها هستند.

* بیمارانی که شبانه خروپف می‌کنند و فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی دارند یا سکته کرده‌اند.

* بیمار علاوه بر خروپف شبانه در طول روز نیز احساس خستگی مفرط می کند.

*  اگر BMI بیش از 50 باشد.

* متورم شدن پاها

* درصورت صلاحدید پزشک و انجام آزمایشات اولیه

بررسی این مورد مربوط به تمام اقدامات احتیاطی برای اطمینان از ایمنی بیمار هنگام انجام عمل جراحی چاقی است. قبل از جراحی چاقی برای تشخیص آن توصیه می شود که پلی سومنوگرافی انجام شود.

پلی سومنوگرافی نوعی مطالعه خواب و یک آزمایش چند پارامتری است که در مطالعه خواب به‌عنوان یک ابزار تشخیصی استفاده می‌شود. نتیجه آزمایش را پلی سنوگرام می‌نامند که به اختصار PSG نیز نامیده می‌شود. طبق مطالعات انجام شده، بیماران مبتلا به آپنه خواب که پیش از عمل جراحی تحت درمان قرار گرفته‌اند کمتر در معرض عوارض جدی قلبی -عروقی مانند ایست قلبی یا شوک قرار می‌گیرند.

بر اساس آخرین تحقیقات، در 12 ماه پس از عمل جراحی آپنه خواب ز 71 درصد به 44 درصد کاهش می‌یابد. در 45 درصد بیماران درمان شد و در 78 درصد بهبود یافت، اما OSA متوسط یا شدید هنوز در 20 درصد از بیماران پس از عمل ادامه خواهد داشت. در نتیجه جراحی چاقی یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای آپنه خواب محسوب می‌شود.